De zus van Freud van Goce Smilevski: een filosofische roman

De zus van Freud is een filosofische roman over Sigmund Freud vanuit het perspectief van zijn zus Adolphine en had ook In de schaduw van Freud kunnen heten. In het kinderrijke gezin waar ze opgroeien gaat de meeste aandacht uit naar hem. Al vroeg vallen zijn talenten op. Adolphine is de vreemde eend in de bijt. Als kind wil ze niet naar school en krijgt ze les van haar broer. Op volwassen leeftijd blijft ze thuis wonen, ondanks de ingewikkelde band met haar moeder. Adolphine brengt vrijwillig zeven jaar door in een krankzinnigengesticht met haar vriendin Claire Klimt. Een korte, moeizame relatie met een jeugdvriend eindigt met zijn zelfmoord.

Er blijft veel over dat tot nadenken uitnodigt. Over de filosofische verhandelingen maar ook over het onverklaarbare gedrag van de personages en de afwezigheid van empathische vermogens. Adolphine filosofeert uitgebreid over IK, realiteit, niet-realiteit en liefde. Een verklaring voor haar vrijwillige opname in het gesticht of haar leven als kluizenares geeft ze echter niet. Ook het gedrag van Sigmund roept vragen op. Zijn familie leefde voornamelijk voor hem. Op het moment dat Sigmund het leven van zijn zussen kan redden, laat hij het, zonder reden, afweten.
Smilevski heeft opvallende manier van vertellen. Regelmatig wordt een gedachtegang of gebeurtenis drie keer achter elkaar verteld in vrijwel dezelfde bewoordingen. Bijzonder maar op den duur storend.
De zus van Freud geeft een mooie schets van het innerlijke leven, het denken en de ideeënwereld van ontwikkelde mensen tijden het Fin-de-siècle en het Interbellum in Wenen.

Deze recensie is geplaatst in BOEK, nr. 2, maart/april 2012, p. 66.