dinsdag 29 juni 2010

Voorspelbaar genieten: 61 uur van Lee Child

Natuurlijk zijn de boeken van Lee Child over Jack Reacher voorspelbaar. In ieder deel is Jack Reacher ergens in Amerika om tegen een plaatselijk probleem aan te lopen, soms vrij letterlijk. Vervolgens gaat de rest van het boek over hoe Jack Reacher het probleem tamelijk onconventioneel oplost. Hoe meer tegenstanders, hoe groter de uitdaging. Vaak is er sprake van een dame in nood die en passant ook nog even gered wordt. Helaas voor de dame vertrekt Jack Reacher altijd daarna. Hij blijft niet, maar gaat weer op reis met tandenborstel en legitimatie (sinds 9/11) .
Toch is ieder boek van Lee Child over Jack Reacher weer geweldig om te lezen en een paar avonden genieten. Daarna begint het wachten op het volgende boek. Gelukkig komt Lee Child ieder jaar met een nieuw boek!
Wat is het dat de boeken van Lee Child anders maakt dan andere vergelijkbare actie-thrillers?
Allereerst Jack Reacher. Hij is de perfecte held, aantrekkelijk voor vrouwen en mannen. Jack Reacher is groot, sterk, voor niemand bang, slim en creatief in het verzinnen van oplossingen, onafhankelijk en heeft goed psychologisch inzicht in menselijk handelen. Ondanks dat deze eigenschappen hem tot een soort supermens maken, blijft hij toch gewoon menselijk en maakt ook hij wel eens een fout (soms dan). Daarnaast is humor is een belangrijk wapen van Lee Child. In ieder boek van hem staan de nodige beschrijvingen van mensen of gebeurtenissen die haarscherp en erg humoristisch zijn. Tot slot zijn de verhalen spannend en vlot geschreven. De gebeurtenissen zijn soms onwaarschijnlijk maar nooit ongeloofwaardig.
Wat vreemd toch dat de boeken nog niet verfilmd zijn. Als film zouden ze vergelijkbaar zijn met Lethal Weapon, Die Hard maar dan 21e eeuw en natuurlijk veel beter.
Zoals de titel het al zegt speelt 61 uur, het nieuwste boek van Lee Child, zich af in precies 61 uur. Het begint met een bijna botsing van een auto van een advocaat met een bus vol actieve senioren op een culturele rondreis en Jack Reacher. De bus raakt van de weg, komt vast te zitten in de sneeuw. Een sneeuwstorm komt sneller dichtbij dan de mogelijkheid om de bus te repareren en verder te reizen. Noodgedwongen blijft Jack Reacher hierdoor langer dan gepland in Bolton City, een stadje dat gedomineerd wordt door een grote, nieuwe gevangenis net er buiten. De politie van Bolton City heeft er de handen vol aan, zeker als er doden vallen en een motorbende neerstrekt. Maar goed dat Jack Reacher er is om mee te helpen.
Wat 61 uur later gebeurde, zal ik hier niet onthullen, wel dat het verhaal dan nog lang niet afgelopen is. De cliff-hanger blijft tot najaar 2010 hangen, want dan zal het vervolg verschijnen. Gaat moeilijk worden om zo lang te moeten wachten.
61 uur bevat alle vertrouwde elementen van een echte 'Lee Child'. Spannend, goed geschreven, een page-turner. Veel nagelbijtende spanning en achtervolgingen. Mooie staaltjes van 'Reacher' denken. Zoals wanneer hij de politie tipt over de mogelijke verblijfplaats van een voortvluchtige en in 1e instantie ernaast lijkt te zitten,maar het toch goed heeft. (het 2e motel aan de hoofdweg door het 1e stadje dat je passeert als je noordwaarts een grote stad verlaat, blijkt het 3e motel te zijn. Het 1e en 2e motel stonden te dicht naast elkaar) Iets minder sterk dan eerdere boeken over Jack Reacher omdat op ongeveer driekwart van het boek het al duidelijk is hoe de vork in de steel zit. Jammer, al wordt dat ten dele goed gemaakt door de geweldige, onverwachte cliff-hanger. Zijn boek uit 2009, Sluipschutter was beter. Laten we hopen dat het vervolg van 61 uur dat ook is.

dinsdag 22 juni 2010

Zeemeermin: meer dan alleen een spannend boek

De boeken van Camilla Läckberg zijn steeds beter geworden. In ieder boek heeft zij zichzelf verbeterd en ontwikkeld onder andere op het gebied van plot en inlevingsvermogen in de personages. De plots hebben meerdere verhaallijnen die door elkaar lopen. Soms verhelderend, soms opzettelijk verwarrend en daardoor des te spannender. Zo langzamerhand zijn haar boeken meer geworden dan alleen spannende boeken, het zijn psychologische thrillers en zedenschetsen van de Zweedse samenleving te noemen. In eerdere boeken kwamen reality-tvprogramma's en de realiteit van het Zweedse ouderschapsverlof al langs.
In Zeemeermin krijgen de vaste personages meer diepte en laten sommige zich van een geheel nieuwe kant zien. Mertil Mellberg die in z'n werk als chef van het politiebureau op z'n zachtst gezegd niet echt uitblinkt, blijkt tot ieders verbazing een geweldige opa te zijn voor de kleinzoon van zijn vriendin. Ongeloofwaardig? Nee, Läckberg slaagt er in aannemelijk te maken dat zijn nieuwe vriendin Paula kanten van Mellberg naar boven weet te brengen die anderen tot nu toe nog niet gezien hadden. Daarnaast weet Läckberg het falen van een huwelijk pijnlijk scherp in beeld te brengen. Ooit waren ze verliefd geweest. Nu vlucht hij in de armen van andere vrouwen en zij in de drank.
Zeemeermin is een gecompliceerd vlechtwerk van verhaallijnen geworden. De belevenissen van de hoogzwangere Erica, haar zus Anna die nieuw geluk heeft gevonden bij Dan, haar man Patrik die weer aan het werk is na zijn ouderschapsverlof, zijn chef Mellberg met zijn stiefkleinzoon worden vervlochten met die van de betrokkenen bij de moordzaak, waar alles om draait. Beangstigend en beklemmend zijn de cursief gedrukte hoofdstukken. Hierin wordt vanuit het perspectief van een klein jongetje een droevigmakend verhaal verteld. Vakkundig switcht Läckberg heen en weer zonder de centrale lijn van het verhaal kwijt te raken. Die bestaat uit de raadselachtige verdwijning van een man. Vier maanden later wordt hij in het ijs gevonden. Een vroegere vriend van hem heeft net zijn eerste boek geschreven en ontvangt dreigbrieven. Is er een verband en zo ja welk? Patrik en zijn collega's van de politie in Fjällbacka proberen het raadsel op te lossen.
Zonder iets te willen verklappen: het boek eindigt met een fantastische cliff-hanger,die doet verlangen naar het snel verschijnen van het volgende boek van Camilla Läckberg! (Op haar blog zag ik dat die in Zweden al verschenen is...)

maandag 21 juni 2010

Agatha Christie op z'n Zweeds: Sneeuwstorm en amandelgeur

Het is wat voorbarig zo aan het begin van de zomer, maar het boekje Sneeuwstorm en amandelgeur van Camilla Läckberg zou een prachtig kerstkadootje voor onder de kerstboom zijn. Het speelt zich namelijk de week voor kerst af. Politie-agent Martin Molin, collega van Patrik Hedström in de andere boeken van Camilla Läckberg, gaat met zijn vriendin en haar familie een weekend doorbrengen op een eiland. Op de eerste avond sterft de grootvader Ruben, een steenrijke zakenman en raakt het eiland door een sneeuwstorm geïsoleerd van de buitenwereld. Moord? De mogelijke dader moet nog op het eiland zijn, temidden van alle gasten.
Sneeuwstorm en amandelgeur is een klassiek verhaal dat Camilla Läckberg op een originele en vermakelijke manier uitwerkt. Het verhaal krijgt spanning doordat het perspectief steeds wisselt. Interessant om te lezen hoe de verschillende familieleden over elkaar denken en zich onderling gedragen. Het verschil tussen wat er gezegd en wat er over elkaar gedacht wordt is groot.
Camilla Läckberg weet, net als in haar serie over Erica en Patrik, de personages zeer levensecht te beschrijven. Zoals bijvoorbeeld Martin Molin, die niet mee wilde en het eigenlijk wilde uitmaken met zijn vriendin, maar nog aarzelde en in plaats daarvan met haar, haar familie en een moordzaak op een eiland zit.
Sneeuwstorm en amandelgeur is Agatha Christie op z'n Zweeds! Geheel tegen mijn principes in zal ik een tipje van de sluier oplichten: het is niet de butler...

donderdag 17 juni 2010

Vakwerk van Meg Gardiner

De Dirty Secrets Club en De Memory Man van Meg Gardiner zijn beide vakkundig geschreven boeken. Beide boeken gaan uit van een origineel, fascinerend gegeven dat geheel volgens de regelen der (thrillerschrijf)kunst wordt uitgewerkt. Vakwerk dus, maar zeker geen meesterwerken. Daarvoor moet een schrijver weg van de gebaande paden gaan en iets vernieuwends toevoegen.
Het idee achter De Dirty Secrets Club is dat iedereen een dirty secret heeft dat hij/zij ten koste van alles geheim wilt houden. Zoals een moord of een dood door schuld. In San Francisco is er een exclusieve club opgericht waar mensen om lid te mogen worden niet alleen hun geheim moeten opbiechten maar het ook echt moeten kunnen bewijzen. En dat lokt natuurlijk weer nieuwe moorden uit, zeker als de spelregels veranderen en andere spelers mee willen doen. Forensisch psychiater Jo Beckett krijgt de opdracht uit te zoeken wat er aan de hand is. Ondertussen spelen haar eigen demonen ook op. Wat was haar rol bij de dood van haar man?
Het verhaal is goed uitgewerkt en spannend geschreven. Geen razendsnelle pageturner of echte literaire thriller. Gewoon een goed en vlot geschreven boek.
Minpuntje: op een gegeven moment gaat het liefdeslijntje in het verhaal wat irriteren. Iets te veel geneuzel over de schuldvraag bij de dood van de man van Jo Beckett en de toenaderingspogingen tussen Jo Beckett en Gaby Quintana.
De Memory Man is duidelijk een tweede boek en geschreven met de ervaring van een debuut. het verhaal gaat iets dieper en is beter uitgewerkt. Ian Kanan is de Memory Man. Hij is vergiftigd met een geheimzinnige vloeistof waardoor zijn korte termijn geheugen onomkeerbaar is vernietigd. Hij kan zich alles voor de vergiftiging herinneren. In het nu kan hij slechts 5 minuten iets onthouden en is het daarna vergeten. Hij stelt zich keer op keer voor aan dezelfde mensen. Hij is naar iets of iemand op zoek maar vergeet steeds naar wat. Jo Beckett, wie?, helpt de politie met het onderzoek naar wie hier achter zitten en wat er is gebeurd met Ian Kanan.
Gardiner slaagt er in om de lezer in het hoofd van Ian Kanan te laten kijken. Hoe is het om alles na 5 minuten weer te vergeten? Gaat hij trucs en hulpmiddelen gebruiken? Welke? En hoe kan een mens hiermee leven? Altijd op zoek naar je geliefden en vergeten zijn waar ze zijn en of ze al in veiligheid zijn.

Hier en daar wat humoristische bijfiguren om het verhaal niet te zwaar te maken zoals nerd-buurman Ferd met zijn neurotische aapje. En ook hier wekt het liefdeslijntje ergernis op. Het om elkaar heen draaien van Jo en Gaby zorgt niet voor extra spanning, integendeel. Het is allemaal zo voorspelbaar.
De Dirty Secrets Club en De Memory Man zijn spannende, goed geschreven thrillers die zich met veel plezier op een terras laten lezen. Verwacht geen toppers, maar geniet van het vakwerk.

dinsdag 15 juni 2010

Vakantie aanrader: Een lijk in de kast

Net als hun gezamenlijk debuut, Een Rus in de Jordaan, is Een lijk in de kast een mooie Amsterdamse politieroman. De overeenkomst tussen Baantjer, De Waal en hun politieduo, Van Opperdoes en Jacob, is treffend. Beide duo's bestaan uit een oude rot in het vak die vasthoudt aan oude beproefde methoden en een wat jongere collega die graag gebruikt maakt van nieuwe technieken. Bovendien zijn ze alle vier werkzaam (geweest) bij de Amsterdamse politie.
Baantjer en De Waal beschrijven hun personages met liefde en levensecht. Complimenten hiervoor voor Baantjer en De Waal. Meestal is het helaas zo dat bij vergelijkbare politieromans de bijfiguren schetsmatig worden neergezet in het verhaal. Daar is hier gelukkig geen sprake van, integendeel. De oude Van Opperdoes die nog regelmatig praat met zijn overleden vrouw. Jacob, die probeert te schipperen tussen werk en gezin, en het geheim van Van Opperdoes kent en hem in zijn waarde laat. Ook andere personages komen tot leven zoals Sien, de oudere vrouw, die iedereen in de gaten houdt vanuit haar huisje in de Jordaan. Opa Romein, die voor iedereen, ook de snotneuzen van de politie Opa Romein is en geen 'meneer' en recht voor z'n raap zegt waar 't op staat. Lousman de makelaar zorgt door zijn bloemrijk taalgebruik eveneens hier en daar voor een komische noot.
In Een lijk in de kast hoort Van Opperdoes van zijn vrouw dat er een mooie jonge vrouw naar hem onderweg is. Charlotte, de dochter van Mooie Annetje, had een huisje in de Jordaan gehuurd. Toen ze ging kijken, vond ze twee lijken in het verder lege huis. Vreemd genoeg zijn de lichamen spoorloos verdwenen als Van Opperdoes en Charlotte samen een kijkje nemen. Van Opperdoes heeft nu een extra probleem buiten de dubbele moord: De oude rechercheur grijnsde wrang. 'Lijken...lijken lopen niet.'
De oplossing van het raadsel is zeker creatief bedacht, al is de weg er heen belangrijker. Het is een ontspannen, spannende wandeling met hier en daar wat te lachen. Een lijk in de kast is daarmeeeen echte aanrader voor de vakantie. Leest makkelijk weg, niet al te gecompliceerd en diepgravend, een goede en degelijke plot en wat noodzakelijke humor.
Ik hoop dat de heren nog vele delen samen kunnen schrijven over Van Opperdoes en Jacob.

Spannende jongensboeken: De grijze jager serie

De boeken uit De Grijze Jager serie zijn echte spannende jongensboeken. Het lijkt wel alsof John Flanagan ze speciaal geschreven heeft om jongens vanaf een jaar of negen, tien weer aan het lezen te krijgen/houden. De boeken hebben herkenbare hoofdpersonen (oa een slimme underdog en een sporter), eenvoudig taalgebruik zonder dat het kinderachtig wordt en een semi-fantasy-historisch tintje, dat vaag aan Tolkien doet denken. Veel leuke dingen uit de middeleeuwen zijn gebruikt zoals kastelen en ridders. Het verhaal speelt zich af in een niet-geïndustrialiseerde omgeving met landbouw, paard en wagen etc. Alle kinderen gaan op hun 15e in de leer bij een meester of gaan op het land werken. De leermeesters zoeken zelf hun leerlingen uit.
In deel 1, De ruïnes van Gorlan, zou hoofdpersoon Will, net als zijn vriend Arnaut, toegelaten willen worden tot de krijgschool om ridder te worden. Echter Will is te klein en zijn talenten liggen op een ander vlak: hij kan zich goed onzichtbaar maken, in bomen klimmen, mensen bespieden. Will wordt daarom gekozen door een Grijze Jager. De Grijze Jagers zijn in het fictieve rijk van Araluen een soort politie/geheime dienst. De opleiding die Will van Halt de Grijze Jager krijgt is gedegen en zwaar. Hij leert met pijl en boog schieten op bewegende doelwitten, sporen lezen, onzichtbaar door het bos en veld bewegen, voor zichzelf zorgen etc. Ondertussen heeft Arnaut het niet gemakkelijk op de krijgsschool. Zijn talent is zo overduidelijk dat het de jaloezie opwekt van een drietal grotere jongens. Zij maken hem het leven zuur. Arnaut leert volhouden en doorbijten totdat de redding uit een onverwachte hoek komt.
De ruïnes van Gorlan is een spannend en goed geschreven verhaal. De overeenkomsten met Tolkien zijn hier en daar treffend. Een geïdealiseerde middeleeuwse samenleving, veel bos en groen, wat mythische/Keltische enge wezens, het kwaad dat in een uithoek van het rijk steeds groter wordt en de bijbehorende dreiging en angst. Er zijn ook verschillen: de grootste is de afwezigheid van magie en tovenaars. Een andere opvallende afwezige is de geestelijkheid. Er zijn geen kerken, priesters, monniken oid.
Voor volwassenen is het boek ook spannend genoeg om te lezen en het lezen van de andere delen te overwegen. Minpunten: een aantal duidelijke anachronismen die niet in het verhaal past. Zoals koffie, aardappelen, douches, kachel en slaapzalen met bedden. De sfeer is zo overduidelijk middeleeuws en daar passen deze zaken niet in. Slordig van schrijver en redactie.
De jongenspuber in de directe omgeving maakt dit niet uit. Hij heeft inmiddels deel 8 verslonden en hoopt dat deel 9 niet te lang op zich laat wachten.

donderdag 3 juni 2010

Stervensuur: 8 literaire spannende verhalen

Bij spannende korte verhalen moet ik altijd aan de geweldige korte verhalen van Roald Dahl denken. De onovertroffen spanningsopbouw, vlot en doeltreffend geschreven, op een wrange manier humoristisch en vooral de altijd weer verrassende twist op het laatst.
Met dit in mijn achterhoofd heb ik de spannende verhalenbundel Stervensuur gelezen. Het is een halfom bundel geworden. Sommige verhalen zijn goed en geslaagd voor de Dahl-test. Andere verhalen zaaien enkel verwarring, zonder spanning op te roepen. Het blijven vage verhalen zonder plot. Zoals bijvoorbeeld De pure waarheid van Marcel Möring en Koude steen van Rob van Essen. Jammer in potentie is laatstgenoemde een goed verhaal over de onbekende man in het ziekenhuis.
Het verhaal Skimmen van Christiaan Weijts heeft een goede plot. In de manier waarop hoofdpersoon Werkers besproken wordt zit zeker humor. De twist op het eind wordt helaas teniet gedaan door het fictieve krantenbericht dat erna volgt.
Hoogtepunten in Stervensuur zijn de verhalen van Herman Koch en Wanda Reisel en Stine Jensen.
Herman Koch heeft zoals vaker in zijn romans, een hoofdpersoon gekozen die wat onsympathieke trekjes heeft. Koch slaagt met Wind uit het Noorden voor de Dahl-test voor de spanningsopbouw en de humor. De twist ontbrak.
Het verhaal Met vreemde mannen mee van Wanda Reisel is vlot geschreven en vooral goed vanwege de originele manier van wraakneming van de hoofdpersoon. Verrassend.
Verreweg het best verhaal is Tosca van Stine Jensen vanwege de sterk oplopende spanning en de geweldige twist als besluit.
Mijn conclusie: het is niet eenvoudig om een goed spannend verhaal te schrijven, slechts weinigen slagen erin. Desondanks heb ik de bundel met veel plezier gelezen.

dinsdag 1 juni 2010

Het babyhuis: een informatief en aangrijpend verhaal

In het babyhuis Prinses Margriet in Groningen werden tussen februari 1945 en augustus 1945 dertien baby's uit Amsterdam opgevangen en verzorgd door vier jonge vrouwen uit Groningen. Tijdens het maken van een documentaire over het dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog kreeg programmamaakster en schrijfster Liefke Knol een fotoalbum over het babyhuis. Zij werd nieuwsgierig naar de verhalen achter de foto's en sprak hierover met Sieneke Botjes, de inmiddels 89-jarige oprichtster van het babyhuis. Van haar kreeg ze een map met brieven die de ouders schreven toen hun kinderen in het babyhuis verbleven. Liefke Knol slaagde erin om alle kinderen van toen of hun nabestaanden terug te vinden en schreef hun herinneringen op. De brieven lieten niemand onberoerd. Voor sommigen was het de enige liefdesuiting die ze ooit kregen van hun ouders.
In eerste instantie lijkt Het babyhuis het zoveelste boek over de verschrikkingen van de Hongerwinter en de Tweede Wereldoorlog. Toch is dit boek anders. Liefke Knol laat de betrokkenen in hun waarde en schreef hun verhalen met veel liefde en warmte op.
Niet alleen de Hongerwinter en de Bevrijding komen aan bod maar juist ook de jaren erna. Evenals de impact die de Tweede Wereldoorlog had op de betrokken gezinnen. Het ruime half jaar dat de baby's in een vreemde omgeving waren heeft veel gevolgen gehad voor de relatie van de kinderen met de ouders en het huwelijk van de ouders. Knol plaatst de geschiedenis van het babyhuis in een breder kader door een Fins onderzoek op te nemen over hechting bij kinderen die langere tijd van hun ouders gescheiden waren geweest.
Goed om ieder kind een eigen hoofdstuk te geven. Zo worden de verschillen, maar vooral de opvallende overeenkomsten duidelijk. De meeste baby's zouden de Hongerwinter niet overleefd hebben als ze niet naar het babyhuis waren gegaan. Vrijwel alle gezinnen waren groot en al voor de oorlog aan armoede en honger gewend. Veel ouders zijn na de oorlog nooit meer de oude geworden, evenals de huwelijken. Het motto van iedereen was: niet omkijken maar doorgaan.
Het Babyhuis is een aangrijpend en informatief boek. Het is een goede aanvulling op de reeds bestaande boeken over de Hongerwinter, vanwege de nadruk op de gevolgen van een oorlog op kinderen en hun ouders.