dinsdag 17 januari 2012

De onzichtbaren van Stef Penney: thriller of roman?

In haar boek De onzichtbaren geeft de Engelse auteur Stef Penney de lezer een interessant kijkje in de gesloten gemeenschap van de zigeuners. Iedereen ziet de Roma op straat, toch worden ze door niemand gezien.
De privé detective Ray Lovell wordt benaderd door de vader van jonge vrouw Rose Wood. Zij verdween spoorloos na haar huwelijk. Haar vader is, net als Ray, een zigeuner, juist om die reden heeft hij hem uitgekozen. Na lang aarzelen van Ray’s kant en stevig aandringen door de bezorgde vader, neemt hij de opdracht aan. Als eerste gaat Ray op zoek naar Ivo Janko, de echtgenoot van Rose. Hij blijkt weinig mededeelzaam te zijn. Volgens hem is zijn vrouw na een kort huwelijk van ene op andere dag verdwenen en heeft ze hem laten zitten met hun kind. Het kind kwam gehandicapt ter wereld, Rose kon dit niet aan en ging er van door. Lovell laat het hierbij niet zitten. Dapper gaat hij verder met moeizame speurtocht. Het feit dat hij zigeuner is wil niet zeggen dat dat de tongen losmaakt in de gesloten zigeunergemeenschap. Soms zelfs integendeel.
Penney heeft het verhaal van Ray met het verhaal van JJ Janko vervlochten. Dit 14-jarige neefje van Ivo is nieuwsgierig geworden door de komst van Ray Lovell. Hij besluit eveneens op onderzoek uit te gaan. Niet eenvoudig, want zijn familie doet er alles aan om de duistere familiegeheimen ook voor hem verborgen te houden.
Het is niet duidelijk of De onzichtbaren een thriller of een roman is. Het is een thriller want het verhaal heeft een duidelijke plot en bevat detective/thriller elementen. Een vermissing, het ontwaken in een ziekenhuis met geheugenverlies en niet te vergeten duistere familiegeheimen.
Anderzijds is het een roman want het verhaal bouwt zich rustig op. De onzichtbaren is beslist geen pageturner, maar dat is geen minpunt. Penney heeft veel aandacht voor details. Ze leeft zich goed in in de gevoelens van een 14-jarige jongen die graag bij de volwassenen wilt horen. Ook Ray is een mens van vlees en bloed geworden. Hij bedoelt het allemaal goed, maar met vrouwen blijft het verkeerd uitpakken. Zijn gestuntel heeft iets charmants en humoristisch.
Penney heeft Ray en JJ ieder een eigen stem gegeven, met ieder eigen taalgebruik. Op die manier ontstaat er een duidelijk verschil tussen de hoofdstukken verteld door Ray en die door JJ. Goed gedaan. Aan de stijl kan lezer zien vanuit welk perspectief het hoofdstuk wordt verteld.
Het verhaal speelt zich af in jaren ’80. Vreemd genoeg valt dit pas na enige tijd op, wanneer JJ bands als Pet Shop Boys en The Smiths noemt. Op dat moment realiseerde deze lezer dat er niet gesproken wordt over computers en mobiele telefoons.
De onthulling van het familiegeheim bewaart Penney, zoals het in een echte thriller hoort, voor het laatst. Het is een knap staaltje plotbouw geworden. Het geheim van de familie Janko is zo groot en zo onvoorstelbaar, dat de lezer dit niet kan voorspellen of zien aankomen. Stef Penney heeft dit zo goed gedaan, dat het bovendien geloofwaardig is voor de lezer.
Blijft de vraag of De onzichtbaren een thriller of een roman is. Het is niet belangrijk: De onzichtbaren is een goed geschreven, spannend boek dat de lezer in een rustig tempo naar de laatste bladzijden voert voor de grote onthulling.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten