De gouden mijl van Martin Cruz Smith: realistisch en overtuigend

In het hedendaagse Moskou van Martin Cruz Smith viert criminaliteit hoogtij. De politie heeft, in De gouden mijl, zijn nieuwste thriller over Arkadi Renko, geen tijd, capaciteit en zin om alle zaken die zich aandienen op te pakken.
In de Driestationsbuurt wordt een dode vrouw half ontkleed in een bouwkeet gevonden. De conclusie luidt vrijwel zonder onderzoek dat het een hoertje betreft dat aan een overdosis is overleden. En weer een dossier gesloten nog voordat het goed en wel geopend is.
Voor Arkadi echter niet. Hij ziet dat de vrouw duur gekleed en goed verzorgd is. Ze heeft een toegangskaartje bij zich voor een miljonairsbeurs. Allemaal tekenen die erop wijzen dat ze allesbehalve een goedkoop hoertje is. Bij de lijkschouwing die Arkadi op eigen houtje regelt, ruiken zowel hij als de lijkschouwer ether. Hiermee is het voor Arkadi duidelijk dat zij is vermoord.
Zijn baas zit al tijden te wachten op een goede gelegenheid om Arkadi Renko eruit te werken. Hij beschuldigt hem van het verdraaien van zaken en ontslaat hem op een achterbakse wijze. Renko zou Renko niet zijn als hij zich hierdoor liet weerhouden van het onderzoek en gaat gewoon verder waar hij gebleven was. Het enige echte minpunt is dat hij zijn dienstwagen heeft moeten inleveren, de Lada van vriend Victor is geen goede, betrouwbare vervanging.
Ondertussen bekommert zijn pleegzoon Zjenja zich over Maya, een 15-jarig meisje wiens pasgeboren baby in de trein naar Moskou is gestolen nadat zij werd bedwelmd. Maya heeft goede redenen om niemand te vertrouwen, zelfs Zjenja niet. Desondanks gaan ze in de gevaarlijke, ongure Driestationsbuurt op zoek naar de verdwenen baby.
De gouden mijl biedt de lezer een onthutsend beeld van het Rusland onder Poetin. Het is maar de vraag of het nu wel zoveel beter is in Rusland dan in de Sovjettijd. Martin Cruz Smith schetst in De gouden mijl een overtuigend, realistisch beeld van de Russische samenleving waar de lezer niet vrolijk van wordt. Schaamteloos machtsmisbruik en ordinair etaleren van rijkdom zijn aan de orde van de dag. Een miljonair zamelt geld in voor een kinderfonds en hij laat 90% van de opbrengst zonder blikken of blozen verdwijnen in zijn eigen zakken. Niemand lijkt zich echt te bekommeren om de medemens. Alles bij elkaar een harde samenleving, waarin iedereen uit lijkt te zijn op eigenbelang en geen oog heeft voor een ander.
Grappige situaties en dialogen zorgen voor een humor die broodnodig is als tegenhanger voor alle ellende. De dialogen zijn prachtig en zeggen vaak meer dan er staat. Martin Cruz Smith brengt Moskou en Arkadi Renko tot leven in De gouden mijl. Zijn literaire thrillers stijgen uit boven de gewone thrillers omdat hij niet alleen de politieman en de moord in een goed verhaal verpakt maar tegelijkertijd de lezer een goed beeld geeft van een samenleving. Wie al zijn Arkadi Renko thrillers heeft gelezen, heeft daarbij ook een mooi stukje geschiedschrijving meegekregen: Rusland vanaf de Sovjettijd tot nu.

Deze recensie is ook te lezen op http://www.crimezone.nl/